Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

Çok genel bir tanımlamayla BDT, kişinin psikolojik sorunları ile ilişkili ya da onları sürdüren düşünce, duygu ve davranışlarını hedef alarak iyileşme sağlamayı amaçlayan bir psikoterapi ekolüdür. Bu ekolün davranışçı kısmı kişinin gözlemlenebilen uyumsuz davranışlarını belirleyip ona çeşitli terapi teknikleri aracılığıyla daha uyumlu davranışlar kazandırmayı hedefler. BDT’nin bilişsel kısmı ise kişinin zihinsel süreçlerini ele alır. Terapide kişilerin kendilerinde zorlayıcı duygular yaratan ve onları uyumsuz davranışlara iten düşünceleri belirlenerek onlara çeşitli terapi teknikleri aracılığıyla daha nesnel, gerçekçi düşünme yetisi kazandırılır. Bu düşünce ve davranış değişikliği sayesinde kişinin hissetmekten sıkıntı dile getirdiği korku, kaygı, üzüntü, öfke, acı, utanç gibi olumsuz duygularında ve zamanla psikolojik sorunlarında azalma olur.

Psikodinamik Terapi

Psikodinamik terapi kişinin mevcut durumunda gözlemlenen bilinç dışı süreçlere odaklanan bir konuşma terapisidir. Kişinin genel davranışlarına odaklanmaktan ziyade daha çok geçmişinde yaşadığı olayların bugüne ait zihinsel ve duygusal süreçlerine olan etkisine odaklanmaktadır. Kişinin geçmiş deneyimlerini onun bugünkü yaşadıklarına verdiği sebebiyetle birlikte anlamlandırmasını ve geçmişiyle yüzleşmesini sağlamaktadır. Bu süreçte bilinç dışından gelen mesajlardan faydalanmak için çeşitli tekniklerden faydalanmaktadır. Özellikle uzun süredir uğraşmakta olduğu problemleri derinlemesine ele alıp çözmek isteyenlere önerilmaktedir. Rüya analizleri de psikodinamik terapinin bir parçasıdır. Danışanın bakış açısından gördüğü rüyaları nasıl anlamlandırdığı, bilinç altının işleyişi ve sosyal ilişkileri açısından önemlidir.

Şema Terapi

Şema, bireyin hayatının erken dönemlerinde öğrendiği benliği ve çevresi hakkındaki inançlardır. Şemalar, benlik anlayışının merkezinde bulunurlar, çocukluktan başlayarak hayat boyunca tekrar eden kalıplardır. Başka bir deyişle kişilerin, çocukluklarından bu yana edindiği deneyimleri ve ilişkileri “Şema” adı verilen belirli düşünce ve davranış kalıplarının oluşmasına yol açar. Şema Terapi, Bilişsel davranışçı bir gelenekten geliştirilen, ancak büyük ölçüde kişilerarası, psikodinamik ve deneyimsel tekniklerden yararlanan bütünleştirici bir terapi ekolüdür. Şema terapi, semptomların ve zorlukların nasıl geliştiğine ve mevcut sürdürücü faktörler olarak nasıl katkıda bulunabileceğine odaklanır. Bireyin temel duygusal ihtiyaçlarını belirlemenin işlevsel yollarını bulmasına yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Şema terapide tanımlanan şemaların kökenleri bulunur. Kişi için uyum bozucu, tetikleme yaratan şemalar ortaya çıkarılır. İşlevsiz başa çıkma teknikleri yerine problem yaratan konuların çözümü için kişiye şema terapi teknikleri öğretilerek çalışma yapılır.

Mindfulness

Mindfulness - Bilinçli Farkındalık, şimdiki an içerisinde gerçekleşenlere dikkat etmeyi, bu dikkatin niteliğini fark etmeyi ve tüm bu fark edilenleri nezaketle, yargılarımızın farkında olarak kabul etmeyi içerir. Bilinçli farkındalık sadece şimdiki anda yaşamak ve şimdiki anı fark etmek değildir ve anlaşılması gereken iki boyutu vardır. İlk boyut mevcut an içinde olanları fark etmek, ikinci boyut ise tüm bu fark ettiklerimizi karşılama biçimimiz. O yüzden bilinçli farkındalığa, algılama ve algılananı kabul etmenin karışımından oluşan bir yaklaşım diyebiliriz çünkü sadece algılamak, dikkatten ibarettir; bilinçli farkındalık ise mevcut anı bilinçli bir akıl açık, sevgi ve şefkat dolu bir kalple algılamaktır. Mindfulness’ın kavramsal değil, deneyimsel olduğunu söylemek çok da yanlış olmayacaktır. Aşağı yukarı hepimiz yaşamda ne yapmamız gerektiğini biliyoruz fakat uygulamaya gelince sınıfta kaldığımızı söyleyebiliriz. Mindfulness bu anlamda bize kavramsal olarak ne yapmamız gerektiğini öğretmenin yanı sıra bunları hayata geçirmeyi sağlayacak bir dizi beceriyi kazandırır.